Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego, pamiątka Ostatniej Wieczerzy oraz ustanowienia sakramentów kapłaństwa i Eucharystii.
„Wszechmogący, wieczny Boże, obchodzimy pamiątkę najświętszej Wieczerzy, podczas której Twój Jednorodzony Syn mając się wydać na śmierć pozostawił Kościołowi nową wiekuistą Ofiarę i Ucztę swojej miłości; spraw, abyśmy z tak wielkiego misterium czerpali pełnię miłości i życia. Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg, przez wszystkie wieki wieków”. Ta modlitwa mszalna (zwana kolektą) wprowadza nas w klimat obchodów wielkoczwartkowych.
Mszy świętej, poprzedzonej uroczystą procesją, przewodniczył proboszcz i gwardian o. Radosław Kramarski. Koncelebrowali wszyscy kapłani z naszej franciszkańskiej wspólnoty. Przed rozpoczęciem Mszy świętej wszyscy kapłani otrzymali czerwone róże, które w imieniu parafian – wraz z życzeniami z okazji święta kapłańskiego – wręczyli przedstawiciele grup duszpasterskich działających przy naszym kościele.
W homilii o. Radosław powiedział między innymi: „W tylu rozmaitych miejscach na ziemi wyznawcy Chrystusa przychodzą do świątyni, klękają przed Panem obecnym w Najświętszym Sakramencie, wystawiają Go na ołtarz i adorują (…) Stajemy dziś wobec faktu, że Pan Bóg wiele razy zawierał z człowiekiem przymierze, a jedno z nich nazwane zostało Starym. Słyszeliśmy o nim w pierwszym czytaniu. Ono zawiązało się wtedy, gdy Bóg wyprowadził Izraelitów z Egiptu, a okazją do tego wyprowadzenia stała się uroczystość paschalna, w czasie której zabito baranka i jego krwią pomazano drzwi, aby uchronić się przed śmiercią. Na mocy tego przymierza Żydzi wyszli z Egiptu, przeszli Morze Czerwone, doszli pod górę Synaj i tam nastąpiło jego przypieczętowanie. Odczytano przykazania dane przez Boga Mojżeszowi oraz pokropiono krwią ołtarz i ludzi na znak, że przymierze zostało zawarte. Odtąd ludzie będą przestrzegali przykazań, a Bóg będzie strzegł i zachowywał wszystkich swoich wyznawców, którzy będą wierni Jego prawu. Uświadamiamy sobie dzisiaj, że w Jezusie to Stare Przymierze wypełnia się i staje się Przymierzem Nowym (…) Jezus bierze apostołów i zasiada z nimi w Wieczerniku, aby spożyć wieczerzę paschalną i równocześnie dokonać czegoś zupełnie nowego: oto chleb staje się Jego Ciałem, a wino – Jego Krwią (…) Człowiek, niestety, nie przestrzega przykazań Boga i nieustannie odrzuca Jego miłość. Dlatego On, szanując naszą wolność, staje wobec tego faktu absolutnie bezradny. Może jedynie pozwolić, aby to wszystko, co w życiu ludzkim jest grzechem, wyżłobiło na Nim swoje rany, aby Go umęczyło i uśmierciło. Jezus pozwala, aby człowiek swoim grzechem wytaczał krew z Jego ran, aby ona stawała się dla każdego szansą zbawienia. Taka jest odpowiedź Chrystusa na wszystkie nasze słabości, grzechy, niewierności i próby odrzucenia Go! Dlatego Jezus ustanawia sakrament kapłaństwa, a słowami: „To jest moje Ciało”, „To jest moja Krew” ustanawia sakrament Eucharystii. Sprawia, że przez kapłańskie ręce Jego pełna mocy obecność staje się żywa i dostępna dla każdego człowieka. I zachęca: „Czyńcie to na moją pamiątkę! Ilekroć bowiem spożywacie ten chleb albo pijecie kielich, śmierć Pana głosicie, aż przyjdzie” (1 Kor 11,24.26). Zamysł Chrystusowy jest bardzo jasny. Pragnie On, żeby Jego ofiara uobecniała się nieustannie”.
Oprawę liturgiczną sprawowali ministranci i lektorzy z różnych grup wiekowych przygotowani do posługi przez opiekuna o. Mateusza Gliwę.
Oprawę muzyczną przygotował dziecięcy zespół „Mały Asyż” [https://www.boromeusz.franciszkanie.pl/maly-asyz ]
Zaraz po mszy świętej wszyscy kapłani udali się do konfesjonałów, aby umożliwić skorzystanie z sakramentu pojednania jak największej ilości wiernych.
W ten dzień, w lokalnej katedrze (lub innym miejscu wskazanym przez biskupa), pod przewodnictwem biskupa, odbywa się tzw. Msza Krzyżma, w czasie której poświęca się krzyżmo (mieszaninę oleju i balsamu wykorzystywaną przy udzielaniu sakramentów chrztu, bierzmowania, święceń kapłańskich, biskupich, konsekracji kościołów i ołtarzy) oraz oleje chorych i katechumenów. (Msza ta nie należy do obchodów Triduum Paschalnego).
Msza Wieczerzy Pańskiej jest jedyną Mszą sprawowana w każdym kościele w tym dniu. Zastępuje ona nieszpory i jest uroczystym rozpoczęciem obchodów Triduum Paschalnego. Śpiewamy na niej hymn eucharystyczny autorstwa św. Tomasza z Akwinu pt. „Pange lingua” (pol. Sław Języku Tajemnicę): „W noc ostatnią przy wieczerzy, z tymi, których braćmi zwał, czyniąc wszystko jak należy, czego przepis prawny chciał, sam dwunastu się powierzył i za pokarm z rąk swych dał”.
Msza wieczorna w Wielki Czwartek zawiera wiele symboli, które nie występują w czasie innych liturgii. Oto najważniejsze z nich:
– wyciszenie dzwonów i dzwonków w czasie mszy (podczas pieśni „Chwała na wysokości Bogu” brzmią wszystkie dzwony w Kościele, które potem milkną aż do tej samej podczas Mszy Wigilii Paschalnej. Dzwonki używane w czasie przeistoczenia zostają zamienione na drewniane kołatki.
– obrzęd obmycie nóg, który przypomina o geście Jezusa wykonanym wobec Apostołów. (W tym roku w związku z obostrzeniami z powodu pandemii, obrzęd ten został pominięty).
– przeniesienie Najświętszego Sakramentu do ciemnicy: miejsca symbolizującego uwięzienia Jezusa w nocy przed męką. (Także ten element, w związku z pandemią, został w roku bieżącym pominięty).
– zdjęcie z ołtarza świec, obrusu, mszału i krzyża. Gest ten symbolizuje zakończenie wieczerzy, ale także odarcie Jezusa z szat i pozostawienie Go w samotności, ponieważ ołtarz jest symbolem Chrystusa i Jego ofiary. (Aż do Mszy Wigilii Paschalnej ołtarz pozostaje pusty).
– otwarcie tabernakulum i pozostawienie go pustym. Wyraźny znak, że Jezus nie przebywa już w tym miejscu, ale cierpi zamknięty w Ciemnicy i oczekuje na wyrok. (I tego obrzęd został w tym roku pominięty, ponieważ ze względu ograniczenia pandemiczne nie budowano Ciemnicy).
redakcja
